Bách khoa nhà nông
SƯƠNG MAI LÀ GÌ?
Th8
Sương mai là gì? Đây là một trong những bệnh phổ biến trên nhiều loại cây trồng, đặc biệt ở rau màu và cây ăn trái. Nếu không kiểm soát kịp thời, sương mai còn lây lan nhanh, ảnh hưởng lớn đến chất lượng nông sản và thu nhập của bà con nông dân. Bài viết này, Alpha Agrochem sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các biện pháp phòng trị vàng lá hiệu quả, từ đó bảo vệ mùa vụ và nâng cao chất lượng nông sản
1. Bệnh sương mai là gì?
Bệnh sương mai là một bệnh hại lá, do nhóm nấm giả (Oomycete) gây ra. Bệnh lây lan nhờ bào tử trong không khí và phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, khi lá cây bị ướt lâu ngày.
Nhiều loại cây trồng và cây cảnh thường bị ảnh hưởng, gồm: cải bắp, cà rốt, hoa phong lữ (Aquilegia), mao địa hoàng, kim ngân, nho, Veronica (Hebe), Impatiens, rau diếp, hành tây, hoa păng-xê, củ cải vàng, đậu Hà Lan, anh túc, đại hoàng, hoa hồng, rau bina và cây thuốc lá (Nicotiana).
Điểm đáng chú ý là bệnh sương mai thường có phạm vi ký chủ hẹp. Mỗi loài nấm sương mai chỉ gây hại cho một số cây cùng họ. Ví dụ, loài gây bệnh trên cây họ cải sẽ khác loài tấn công hoa păng-xê.
2. Nguyên nhân gây bệnh sương mai
Bệnh sương mai do nấm Peronospora spp. gây ra, phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu ẩm ướt. Nhiệt độ từ 15 – 22°C kết hợp sương mù, mưa nhỏ hoặc ẩm độ cao tạo môi trường thuận lợi cho nấm lây lan.
Ngoài ra, ruộng trồng dày, thoát nước kém và ít ánh sáng cũng làm bệnh bùng phát nhanh. Nguồn nấm bệnh tồn tại trên tàn dư cây trồng vụ trước hoặc lây lan qua gió, nước mưa và dụng cụ canh tác.
Nếu bà con không vệ sinh đồng ruộng, không luân canh và gieo trồng liên tục một loại cây, nguy cơ nhiễm bệnh sẽ cao hơn.
3. Triệu chứng bệnh sương mai
Bệnh sương mai có những dấu hiệu đặc trưng, giúp bà con nhận biết sớm để xử lý kịp thời. Không giống bệnh phấn trắng, triệu chứng sương mai thường khó nhận thấy hơn. Dưới đây là các biểu hiện phổ biến:
– Trên lá xuất hiện các vết đổi màu. Chúng có thể xanh nhạt, vàng, tím hoặc nâu, tùy loại cây ký chủ.
– Vết bệnh thường có hình dạng đặc biệt, đôi khi có cạnh thẳng nếu bị giới hạn bởi gân lá, ví dụ ở rau diếp.
– Mặt dưới lá có lớp nấm mốc mịn, màu trắng, xám hoặc tím, tương ứng với vết đốm phía trên.
– Ở cây đậu Hà Lan hay păng-xê, nấm mốc dễ nhìn bằng mắt thường. Nhưng ở hoa hồng hoặc mao địa hoàng, cần dùng kính lúp mới thấy rõ.
– Lá bị nặng sẽ teo lại, chuyển vàng hoặc nâu, rồi rụng sớm. Điều này dễ gặp ở Impatiens, hoa hồng, hoặc cây thuốc lá.
– Một số bộ phận khác cũng có thể bị tấn công: như hoa súp lơ, nụ hoa Impatiens, quả đậu Hà Lan.
– Cây bệnh nặng thường còi cọc, yếu ớt, chậm phát triển. Trường hợp nghiêm trọng, cây có thể chết hẳn, điển hình ở phong lữ, cây cảnh và thuốc lá.
4. Tác hại của bệnh sương mai
Bệnh sương mai gây thiệt hại lớn cho nhiều loại cây trồng, đặc biệt rau màu và cây công nghiệp.
– Giảm quang hợp: Khi lá bị đốm vàng, quang hợp giảm mạnh, cây sinh trưởng kém.
– Chết từng bộ phận: Lá, thân, hoa, quả đều có thể nhiễm bệnh, héo và rụng sớm.
– Mất năng suất: Nhiễm nặng làm quả nhỏ, ít hạt, giảm chất lượng nông sản.
– Lây lan nhanh: Bào tử bệnh phát tán mạnh trong điều kiện ẩm ướt, gây mất kiểm soát.
– Tăng chi phí sản xuất: Nông dân phải tốn nhiều chi phí thuốc và công chăm sóc.
– Sương mai không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến cây, mà còn gây thiệt hại kinh tế lâu dài.
5. Biện pháp phòng trừ bệnh sương mai
5.1. Biện pháp canh tác
– Chọn giống cây khỏe, có khả năng kháng bệnh tốt.
– Gieo trồng đúng mật độ, không quá dày để ruộng thông thoáng.
– Thường xuyên làm cỏ, vệ sinh đồng ruộng, cắt bỏ lá già, lá bệnh.
– Luân canh cây trồng hợp lý, tránh trồng liên tục cây mẫn cảm.
– Thoát nước tốt, không để ẩm ướt kéo dài, nhất là sau mưa.
5.2. Biện pháp sinh học
– Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Trichoderma, Bacillus subtilis để hạn chế nấm bệnh.
– Phun bổ sung các chế phẩm hữu cơ, tăng cường sức đề kháng cho cây.
5.3. Biện pháp hóa học
– Khi bệnh mới xuất hiện, cần phun thuốc kịp thời để ngăn lây lan.
– Một số hoạt chất thường dùng: Metalaxyl, Mancozeb, Dimethomorph, Fosetyl-Al, Chlorothalonil,….
– Phun luân phiên các nhóm thuốc để tránh hiện tượng kháng thuốc.
– Tuân thủ thời gian cách ly, pha đúng liều lượng theo khuyến cáo.
Việc kết hợp đồng bộ các biện pháp trên sẽ giúp bà con kiểm soát bệnh sương mai hiệu quả, hạn chế thiệt hại mùa vụ.
Bệnh sương mai là mối đe dọa lớn trên nhiều loại cây trồng. Nếu không phòng trừ kịp thời, cây sẽ suy yếu, năng suất giảm mạnh, ảnh hưởng kinh tế nông hộ. Bà con cần thường xuyên thăm đồng, phát hiện sớm dấu hiệu bệnh và áp dụng các biện pháp tổng hợp từ canh tác, sinh học đến hóa học.
LIÊN HỆ TƯ VẤN MIỄN PHÍ
CÔNG TY TNHH HOÁ CHẤT NÔNG NGHIỆP ALPHA
ALPHA AGROCHEMICAL CO., LTD
Hotline: 0326 80 70 50
Địa chỉ: Số 153Q Trần Hưng Đạo, Phường An Phú, Quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ, Việt Nam
Website: alphaagrochem.com
Fanpage: facebook.com/alphaagrochem
